Hoe langer je niet van je laat horen, hoe hoger de drempel wordt. Je wil het dan extra goed doen, twijfelt aan je kunnen en vraagt je af of mensen er op zitten te wachten…. Dit wetende klim ik over mijn schaduw heen en geef ik mijzelf een vrijbrief over het schrijven van een gevat verhaal over het wel en wee van de tuin…het hoeft niet gevat, als er maar wat staat. En eerlijk gezegd had ik het idee dat tweedejaars perikelen toch minder vermakelijk zouden zijn 😉
Maar ik vind het zelf jammer dat er geen verslag is van de afgelopen maanden, maanden waarin veel is gebeurd, veel is gedaan en hard gewerkt. Daarom alsnog een ‘mid summer’ update van de successen en tegenslagen…( ik bedoel leermomenten 😉
Als eerste is de ‘keet’ geschilderd en op het land gezet, natúúrlijk nadat het lang had geregend en de grond veel te zacht was, zul je net zien, met als gevolg dat de wielen diep de grond in werden getrokken, het geheel niet meer voor of achteruit wilde en we met een trekker de hele keet moeste optillen om hem van de grond op 4 steunen te plaatsen. Gelukkig staat hij nu al een huis door de zware vloer, die gaat nergens meer heen, is waterdicht (halleluja) en een ideaal stulpje bij slecht weer.
Doordat ik nu structurele hulp heb (Bert is er zeker 2 dagen in de week, en nog 2 andere heren zijn er 1 dag in de week) kunnen we veel meer doen. Er wordt flink gezaaid, geplant en gewied, en natuurlijk geoogst, gewassen en gesorteerd.
De lente was zo matig, koud en nat, dat ik weinig had aan mijn eerdere ervaringen; wat er vorig jaar in april al geoogst kon worden liet dit jaar wel 6(!) weken langer op zich wachten. Gelukkig trok het weer uiteindelijk bij en groeiden de plantjes die wekenlang op 10 cm bleven steken en langzaam vergeelden dan toch uit tot prachtige planten. En daarbij wil ik wel een bedankje doen aan de abonnees die niks dan begrip hadden voor de situatie terwijl ze in het begin toch wel schamel gevulde groentetasjes kregen.
Tegenslagen
De bedden die nieuw waren geschept en ingezaaid ontploften met onkruid. Dat zat nog in de bodem en kreeg een mooie impuls om te groeien toen wij klaar waren met onze naïeve aanpak… bedden die vorig jaar al waren gemaakt, en al een seizoen waren gewied en beplant waren makkelijker onder controle te krijgen, en eerst voorzaaien en dan uitplanten is ook een goede manier om de plantjes een beetje een voorsprong te geven.
De belangrijkste les hierin was echter wel; hou je bedden bij… van een afstandje lijkt het een tijd wel mee te vallen, en eigenlijk best mooi... en ben je geneigd nieuwe bedden vol te zaaien of planten maar ineens is het overal zo gegroeid dat je het niet meer op tijd weg krijgt (voor er weer nieuw zaad wordt gevormd) omdat wieden toch echt meer tijd kost dan je elke keer denkt. Met als resultaat dat de gezaaide uitjes het aflegden tegen overwoekerend onkruid, zo erg at je niet eens zag dat ze er stonden. Ambitie is leuk, maar af en toe rustig aan een stap terug en goed kijken is beter 😉
Vanuit de graspaden rukt ook stiekem vanalles op; kweekgras met haar enorm taaie wortelknopen, boterbloem die zichzelf elke 10 cm vastzet en zo een ‘mooi’ tapijt vormt en nog een soort gras die als een soort deken overal overheen ligt. Als je niet echt overal rondkijkt kom je later stukken tegen waar o.a. deze drie het stilletjes aan gewoon hebben overgenomen en kan de hele “spitvork - uitgraaf - op de knieën - maddness” weer van voren af aan beginnen. Het houd ons van de straat…
Uiteráárd heeft ambitie en overmoed het toch weer gewonnen toen we groentezaden voor de herfst en winter gingen inslaan… er staan weer eindeloos veel voorgezaaide plantjes te wachten op een plekje wat we nog moeten creëren, op plek van geoogste groenten of weer nieuwe bedden te maken… het is een hele puzzel, maar ik klaag niet 😉
Een andere les is wel dat hoewel natuurlijke chaos een mooi concept is… het heel ingewikkeld is bij te houden wat er allemaal waar staat. Én dat niet alles zich leent om naast elkaar te staan. Goeie combinaties waren tuinbonen met aardappels, palmkool met Nieuw-Zeelandse spinazie en natuurlijk wortel met ui. Waar we nog niet over uit zijn, zijn bedden met 5 rijen waarvan wortel ui en biet, wortel maakt toch wel fors veel loof en overschaduwd de bietjes (hoewel het in andere bedden wel werkt) en oogsten van wortel is ook heel lastig als er nog zoveel naast staat. De grondige evaluatie moet nog komen 😉
We moeten allemaal rekening gaan houden met extremer weer, en hoewel dat in theorie logisch klinkt is het in de praktijk weerbarstiger, zeker als de pomp het keer op keer laat afweten. Ik zeg nu zelfs ‘de pomp doet het wáárschijnlijk’ omdat hij al zo vaak het ineens toch niet deed, en natuurlijk altijd precies in de droge periode (zul je net zien). Éérst een paal die werd geslagen in de ondergrondse buis… dáárna een stiekeme lek in een verbindingsstuk, vervolgens een lek net weer boven dat verbindingsstuk… en tot slot een kapot drukvat (waarschijnlijk door eerder gedoe veroorzaakt maar toch). Maar nu, (fingers crossed) is de pomp al enkele weken helemaal in orde! En regent het sindsdien gewoon regelmatig hahaha (ironie is niet mijn sterkste kant ;).
Voordelen
Wat wel echt heel mooi is om te zien is hoeveel het uitmaakt of je compost toevoegt op de grond. Op de bedden waar we dat niet deden kon je de wortels met geen mogelijkheid uit de grond krijgen, alleen met spitvork. De grond is er hard en met diepe scheuren. Daar waar compost als bovenlaag is toegevoegd is de grond luchtig en zacht, vochtig en trek je een wortel met een beetje hulp heel gemakkelijk uit! Je weet dat het zo is, maar om die verandering uit eerste hand te mogen ervaren is toch veel leuker J
En dan de hoeveelheid beestjes! Die lag al hoog, maar is nu nog veel gezonder; pissebedden, oorwurmen, duizendpoten, torretjes, soldaatjes van oranje, lieveheersbeestjes, hommels, bijen, vlinders, wormen in allerlei soorten en maten, mieren, sluipwespen, maar ook rupsen, slakjes, prei-mineer-vlieg-wormpjes en luizen … die laatsten zijn trouwens miraculeus verdwenen (lees opgegeten) onder toeziend oog van soldaatjes van oranje, sluipwespen en andere roofinsecten. En dat bemoedigd mij zo erg dat ik niet meer anders wil. De slakken en rupsen die verschillende kolen verorberen waren wat minder leuk hoewel ik ook vlinders wil (duivels dilemma) en ik hier van leer welke soorten kwetsbaar zijn. Ik vertrouw erop dat de balans wordt hersteld door alle mezenkastjes die zijn opgehangen, en voor de gemoedsrust zullen we ook wat meer kolen met gaas afdekken helaas. Maar ik zou mijzelf niet zijn als ik niet ook kolen buiten het gaas zet speciaal voor de vlinders 😉
Voor het nog verder bevorderen van nuttige insecten (ze zijn natuurlijk allemaal ergens goed voor, maar niet per sé de oogst) gaan we elke 6 bedden een bed bloemen inzaaien en ook nog houtblokken en ander snoeiafval in de tuin plaatsen waar deze beestjes kunnen overwinteren om volgend jaar nog meer te helpen bij de balans in biodiversiteit!
Waar ik verder blij mee ben is dat we officieel zijn goedgekeurd als leerbedrijf door het SBB 🙂 De vacature tekst staat zsm op toekomstboeren en hoewel ook spannend heb ik er ontzettend veel zin in! Ook heb ik mijn eerste ‘eetbare tuin advies klus’ en vind het ontzettend leuk te zien dat mensen enthousiast zijn over deze manier van tuinieren en willen leren en proberen.
Ook dit jaar worden groenten ingemaakt, alleen nu door Joeri (insta: @joeri.gerrits) van ‘groen levend’ in plaats van mijzelf. Gek op eten, koken, fermenteren en inmaken heeft hij nu als start courgette in zuur ingemaakt, en komen er nog bietjes, worteltjes en wat we nog meer bedenken, en gekruide olie en azijn.
Daarnaast zijn we druk bezig een handige manier te vinden om snel kruiden te drogen voor o.a. de theemengsels, maar ook dit jaar is nog een beetje een opzetjaar. Er moeten nog meer planten groeien om hogere opbrengsten te krijgen. Maar we timmeren rustig door 🙂
Als laatste nieuwe initiatief worden er katoenen doeken geïmpregneerd met biologische bijenwas, zodat je daarmee vanalles langer kan bewaren zonder plastic te gebruiken, zoals kaas maar ook schaaltjes met eten kun je hier prima mee afsluiten. kom eens langs en vraag ernaar als je interesse hebt.
Dan wordt het nu hoog tijd af te ronden, als je niet al was afgehaakt 😉 voor hap snap kleine updates kun je Veldlof volgen op facebook of instagram!
